Nimet Islam Mufassal Ilmihal pdf indrin

NİMET-İ İSLÂM MUFASSAL İLMİHÂL – Elhac Mehmed Zihni

Nimet I Islam Mufassal Ilmihal – Kitap örneği

İTHAF

Bu kitabı, büyük İslâm ve Türk âlimi Hacı Zihni Efendi merhumun değerli mahdumları olan ve bundan bir müddet evvel hakkın rahmetine kavuşan, kıymetli devlet adamlarımızdan Ali Rânâ Tarhan’ın ruhuna ithaf ediyoruz.

Kendileri, ölümünden bir müddet evvel pederi âlilerinin kıymetli eseri NİMET-İ İSLÂM’ın yeni harflerle neşrine müsaade etmişler ve merhum hacı Mehmet Zihni Efendi hazretlerinin hâl tercümesini bizzat kaleme almak suretiyle bizleri minnettar kılmışlardı.

İÇİNDEKİLER- NİMET-İ İSLÂM MUFASSAL İLMİHÂL

• İKİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ 1
• MERHUM HACI ZİHNİ EFENDİNİN, HAL TERCÜMESİ 3
• AKAİD-İ İSLÂMİYYE 5
• İMÂN ve İSLÂM yahut MÜSLÜMANLIK 5
• ERKÂN-I ÎMAN 5
• ALLAHA İMÂN 5
• MELEKLERE ÎMAN 5
• KİTAPLARA ÎMAN 5
• PEYGAMBERLERE ÎMÂN 6
• ÂHİRETE İMÂN 6
• KADERE ÎMÂN 7
• BİNÂİ İSLÂM 7
• NAMAZ KILMAK 7
• TAHARET 8
• ABDEST 8
• ABDESTSİZLİK 8
• GUSÜL 8
• TEYEMMÜM 8
• ORUÇ TUTMAK 9
• ZEKÂT VERMEK 9
• HACCETMEK 10
• FÂİDEİ İSLÂM 10
• AHKÂM-I TEKLİFİYYE (MÜKELLEFİYET HÜKÜMLERİ) 12
• KİTAB- UT-TAHARE 15
• SULAR 15
• MAÎ MUTLAK 16
• MÂİ MUKAYYED 18
• ESAR (ARTIK SULAR) 19
• TAHARRİ 20
• ÂBÂR (KUYULAR) 21
• İSTİNCÂ, ÎSTİBRA, İSTİNKA 25
• AHKÂM-I VUZÛ’ (A B D E S T) 25
• ABDEST HÜKÜMLERİNİN TAMAMLANMASI 28
• ABDESTİN SÜNNETLERİ 29
• ABDESTİN ÂDÂBI 33
• ABDESTİN MEKRUHLARI 35
• ABDESTİN VASIFLARI 36
• ABDESTİ BOZANLAR 37
• ABDESTİ BOZMAYAN ŞEYLER 39
• GUSÜL GUSLÜN AHKÂMI 40
• FARZ OLAN GUSÜL 40
• GUSLÜN SÜNNETLERİ 42
• GUSLÜN ÂDÂBI 42
• GUSLÜN MEKRUHLARI 43
• FARZ OLMAYAN GUSÜL 43
• KİTAB-UT-TEYEMMÜM (TEYEMMÜM) 44
• TEYEMMÜMÜ BOZANLAR 51
• MESTLERE MESH 52
• SARGI VE BENZERÎ ÜZERİNE MESH 56
• AHVAL-İ NİSÂ (KADINLARA MAHSUS HALLER) 57
• ÖZÜRLER YE HÜKÜMLERİ 62
• ENCAS VE ONDAN TAHARET (PİS OLAN ŞEYLER ve ONLARDAN TEMİZLENME) 64
• ENCAS 64
• MUTAHHİRAT (TEMİZLEYİCİLER) 68
• GASL ÎLE TATHİR 69
• MESH (SİLMEK) İLE TEMİZLEME 72
• KURUMAK İLE TEMİZLENME 72
• NAHT İLE TEMİZLEME 73
• KALB VE İSTİHALE İLE TEMİZLENME 73
• KAZIMA İLE TEMİZLEME 73
• DEBAGAT İLE TEMİZLEME 73
• TAHLİL ÎLE TEMİZLEME 74
• ZEKÂT İLE TEMİZLİK 74
• TEHALLÜL İLE TEMİZLENME 74
• FERK İLE TEMİZLEME 75
• DELK İLE TEMİZLEME 75
• GİRMEK İLE TEMİZLİK 75
• TAGAVVUR İLE TEMİZLİK 76
• KISMEN TASARRUF ÎLE TEMİZLENME 76
• NEDEF İLE TEMİZLEME 76
• NEZH İLE TEMİZLEME 76
• ATEŞ ÎLE TEMİZLEME 76
• GALY İLE TEMİZLİK 77
• GASLİ- BAAZ İLE TEMİZLEME 77
• TAKAVVUR İLE TEMİZLEME 77
• BAZI MÜHİM MESELELER 78
• KİTAB-US-SALAT 81
• SALÂVATI MEKTUBE (FARZ NAMAZLAR) 81
• NAMAZ VAKİTLERİ 83
• EVKATI MÜSTAHABBE (MÜSTAHAB VAKİTLER) 86
• EVKATI MEKRUHE (KERAHET VAKİTLERİ) 89
• EZAN VE İKAMET 92
• NAMAZIN ERKAN VE ŞARTLARI 100
• NAMAZIN ŞARTLARI İLE İLGİLİ DİĞER HÜKÜMLER 116
• VACİBAT-I SALÂT (NAMAZIN VACİPLERİ) 121
• NAMAZIN SÜNNETLERİ 129
• ÂDÂBI SALÂT: (NAMAZIN ÂDÂBI) 136
• TERKÎBİ EF’ÂLİ SALÂT (NAMAZ FİİLLERİNİN TERKİBİ) 137
• İMAMET ve CEMAATLE NAMAZ 141
• CEMAATTAN ALIKOYAN ÖZÜRLER 150
• İMAMETE EHAK OLAN 152
• SAFLARIN TERTİBİ 155
• İMAMA UYULUP UYULMAYACAK YERLER 157
• FARZLARDAN SONRAKİ DUA ve TESBİHLER 158
• NAMAZDA HADES 160
• İSTİHLÂF 163
• İSNA AŞERİYE MESAİLİ: 166
• MÜFSİDAT 167
• ZELLETÜL-KARİ 180
• NAMAZI İFSAD ETMEYEN ŞEYLER 181
• NAMAZIN MEKRUHLARI 182
• MUSALLİ İÇİN, MEKRUH OLMAYAN ŞEYLER 193
• SÜTRE İTTİHAZI VE MUSÂLLİNİN ÖNÜNDEN GEÇENİ DEFETMESİ 194
• NAMAZIN BOZULMASINI VEYA TEHİRİNİ GEREKTİREN ŞEYLER 195
• NAMAZI TERKEDENİN HÜKMÜ 196
• VİTİR NAMAZI 197
• NEVAFİLİN BEYANINA DAİR 201
• MÜEKKED SÜNNETLER 201
• GAYRİ MÜEKKED SÜNNETLER 201
• TAHİYYET-İ MESCİT, SALÂTI – DUHA İHYÂ-İ LEYÂLİYE vs DAİR 204
• HACET NAMAZI 205
• OTURARAK KILINAN NAFİLE NAMAZI 208
• BİNEK ÜZERİNDE NAMAZ 209
• YÜRÜYEREK NAMAZ 210
• FARZ VE VACİPLERİN BİNEK ÜZERİNDE KILINMASI 210
• SEFİNE (GEMİ) İÇİNDE NAMAZ KILMAYA DAİR: 211
• TERAVİH NAMAZI: 213
• TERAVİHİN KEMİYYET VE KEYFİYYETİ 214
• KABE İÇİNDE VE KÂBE ÜSTÜNDE NAMAZ 216
• SALÂTI MİSAFİR (YOLCULUKTA NAMAZ) 217
• SEFERİN HÜKÜMLERİ 218
• MARİZ (HASTA) NAMAZI 222
• ISKATI SALÂTA DAİR 226
• GEÇMİŞ FARZLARIN KAZASI 227
• İDRAK-İ FARİZA: (CEMAATA YETİŞMEK) 232
• SECDE-İ SEHİV: (YANILMA SECDESİ) 239
• REKÂT SAYISINDA TEREDDÜDE DAİR 246
• TİLAVET SECDESİ 247
• ŞÜKÜR SECDESİ 251
• CUMA NAMAZI 251
• HUTBE 254
• HUTBENİN ŞARTLARI 254
• HUTBENİN SÜNNETLERİ 255
• AHKÂMI IYDEYN: (İKİ BAYRAMA AİT HÜKÜMLER) 258
• BAYRAM NAMAZI 259
• SALÂTI KÜSUF 261
• İSTİSKA (YAĞMUR DUÂSI) 262
• SALÂT-ÜL-HAVF (KORKU NAMAZI) 262
• EDÂ KEYFİYYETİ 263
• AHKAMI CENAİZ (CENAZENİN HÜKÜMLERİ) 264
• MEYYİTİN GASLİ 265
• MEYYİTİN TEKFİNİ 266
• CENAZE NAMAZI 268
• MEYYİTİN DEFNİ 273
• KABİR 275
• TELKİN 277
• TELKİN KEYFİYYETİ 277
• TÂZİYET 278
• KABİR ZİYARETİ 279
• AHKÂMI ŞEHİT 279
• KİTAB-US-SAVM 281
• ORUCA NİYYET 285
• RAMAZAN VE ŞEVVAL AYLARININ SÜBÛTU 286
• YEVMİ ŞEK 289
• YEVMİ ŞEKTE ORUÇ 290
• MUFTIRAT (ORUCU BOZAN ŞEYLER) 291
• ORUCU BOZMAYAN ŞEYLER 291
• ORUCU BOZUP KAZAYI GEREKTİREN ŞEYLER 293
• ORUCU BOZUP HEM KAZAYI VE HEM KEFARETİ GEREKTİREN ŞEYLER 297
• KEFARETE VE ONU ZİMMETTEN İSKAT EDİCİ ŞEYE DAİR 299
• ORUÇLUYA MEKRUH OLAN VE OLMAYAN ŞEYLER 302
• ORUÇ TUTMAMAYI MÜBAH KILAN ÖZÜRLER 303
• BAZI TEMRİNLER 307
• ORUÇ MEVZUUNDA BİLİNMESİ GEREKLİ BAZI FIKIH MESELELERİ 307
• İSKATI SAVM 308
• NEZİR (ADAK) ORUÇLARI 308
• NEZRİN HÜKÜMLERİ 310
• FIKIH BİLMECELERİMİZDEN 311
• İTİKÂF BABI 311
• SADAKA-İ FITIR 316
• KİTAB-UZ-ZEKÂT 318
• ZEKATI NUKUT (NAKİT PARANIN ZEKÂTI) 323
• URUZUN ZEKÂTI 324
• SEVAİM (SÜRÜLER)’İN ZEKÂTI 325
• DEVELERİN ZEKATI 326
• SIĞIR VE MANDA ZEKATI 326
• GANEMİN (DAVARIN) ZEKÂTI 327
• FIKIH BİLMECELERİMİZDEN 331
• FETVA KİTAPLARINDAN 332
  • HAYRİYEİ NÂBÎ’DEN — 333
• KİTAB-UL-HAC 334
• HAC VE OMRE 335
• EŞHÛRİ HAC: (HAC AYLARI) 335
• MEKRİ VE ÂFÂKİ 335
• HACCI KIRAN, HACCI TEMETTU, HACCI İFRAD 335
• İHRAM, TIRAŞ, TAKSİR 336
• TELBİYE 336
• MEVAKİT (MİKATLER) 336
• KÂBEİ MÜKERREME 337
• TAVÂF VE METAF 337
• İZTİBÂ, İSTİLÂM VE REMEL 338
• SAİY VE MES’Â 339
• HERVELE 339
• VUKUF 339
• REYMİ CİMAR 340
• EYYAM 340
• HEDY 341
• HİL VE HAREM 341
• MEŞAR-İ HARAM 341
• FEVAT, FESAD, İHSAR 341
• CİNAYET 342
• MESAİLİ HAC (HAC MESELELERİ) 342
• HACCIN VÂCİPLER 345
• HACCIN SÜNNETLERİ 346
• FEZAİLİ HAC 349
• HAC EFÂLİNİN TERKİBİ KEYFİYYETİ 350
• FASIL 354
• OMRE 355
• FEVAT, FESAD VE İHSAR AHKÂMI 356
• HAC CİNAYETLERİ 357
• HAC KURBANLARI 360
• BEDEL (İHCAC) VE BAŞKASININ HACCI 361
• MEDİNEİ MÜNEVVERENİN ZİYARETİ 365
• KİTABÜ-S-SAYD (AV ve AV HAYVANLARI) 369
• MÜLKİYETİN SÜBUTU 369
• YEMENİN HELAL OLMASI 370
• ZEBAYİH (BOĞAZLANMASI GEREKENLER) 374
• ETİ YENMEYEN HAYVANLAR 375
• UDHİYE 375
• KİTAB-UN-NİKÂH VET-TALAK 379
• TEADDÜDÜ ZEVCAT VE TALÂK 380
• KİTAB-UN-NİKÂH 381
• NİKÂHTA VEKÂLET VE FUZULÎ MÜDAHİLİN AKDİ 385
• MUHARREMAT (NİKÂH DÜŞMEYENLER) 387
• VİLÂYET 393
• BÜLÛĞ HİYÂRI VE AZATLIK HİYÂRI 395
• KEFAET 397
• MEHİR 399
• MEHR-İ MİSİL VE MÜSEMMA 399
• MEHRİ MUACCEL VE MEHRİ MÜECCEL 400
• DÜHUL VE HALVET 402
• MEHİRDE MUVAZAA, TASARRUF VE TEKRAR 403
• FÂSİD NİKÂH YAHUT FÂSİD AKİD VE AHKÂMI 405
• NİKÂHI RAKÎK 407
• NİKÂHI KÜFFAR (KAFİRLERİN NİKÂHI) 409
• KASM 414
• ZEVCENİN HUKUKU 415
• TESETTÜR VE KADIN 416
• NAFAKA 416
• KİTAB-UT-TALÂK (BOŞANMA) 420
• TALAKI SÜNNİY VE BID’Î 422
• TALÂKI REC’Î VE BÂİN YAHUT SARİH VE KİNAYE 425
• ELFÂZI SAHİHA VE ONLARIN HÜKMÜ 425
• ELFÂZI KİNAİYYE VE ONLARIN HÜKMÜ 425
• TALÂKI REC’İ VE ONUN HÜKMÜ 427
• KAVLÎ VE FİİLÎ RİCÂT 427
• TALÂKI BÂİN VE ONUN HÜKMÜ 428
• BÜYÜK VE KÜÇÜK BEYNUNET (AYRILIK) 429
• BOŞAMA 430
• TALAKIN TEFVİZİ 431
• TALÂKIN TÂLİKİ (ŞARTA BAĞLI BOŞAMA) 433
• TALÎKLE ALÂKALI BAZI MESELELER 435
• MUHALÂA 436
• TALÂKI FUZÛLÎ 439
• TALÂKI MARİZ 439
• İSTİSNA 440
• İYLÂ 440
• KİTAB-ÜL-EYMAN 443
• YEMİNİN KISIMLARI 443
• ZIHAR 447
• LİÂN 450
• LİÂNIN SIFATI 452
• İNANET, CİBAB VEYA HISA SEBEBİYLE MÜFARAKAT 452
• İDDET 454
• İDDETİN NEVİLERİ 455
• İDDETEYNİN TEDAHÜLÜ 458
• İDDET NAFAKASI 459
• HİDAD VEYA İHDAD 460
• BAZI MESELELER VE HAL TARZLARI 461
• RİCALİN (ERKEKLERİN) İDDETİ 461
• HADÂNE 462
• NESEBİN SÜBUTU VE İSTİLÂD 464
• DÂÎ 468
• LAKİT 468
• KİTABÜR-RIDÂ (EMİŞME) 469
• FETVA KİTAPLARINDAN ALINAN BAZI MÜHİM MESELELER 473

AKAİD-İ İSLÂMİYYE

Ehl-i İslâmın, kabul ve doğruluğuna kat’î olarak inandıkları umûrdan ibarettir ki, aşağıda beyan olunan tarif ve izahlarda görülecektir.

İMÂN ve İSLÂM yahut MÜSLÜMANLIK

Peygamberlerin sonuncusu olan Hazreti Muhammed Mustafa (Sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem) efendimize ve beyan buyurdukları şeylere inanmaktır. İnanana (Mümin), (Müslim) ve (Ehl-i İslâm) denir.

ERKÂN-I ÎMAN

Peygamber efendimiz beyan buyurmuşlardır ki: (İmân; Allaha, Meleklere, kitaplara, peygamberlere, âhirete ve kadere inanmaktır.) Peygamberimiz böyle tarîf buyurmuş olduğundan bunlar (Erkân-ı îmân) dır. İmân ve İslâm bunlarsız olmaz.

ALLAHA İMÂN

Cenabı Halik-ı kâinat (kâinatın yaratıcısı) nın varlığına, birliğine ve kemâl sıfatları ile mevsuf olduğuna, âcizlikten ve eksiklikten münezzeh bulunduğuna inanmaktır.

Hak teâlâ hakkında itikat edeceğimiz kemâl sıfatları şunlardır: Mevcûttur (vardır), Vâhittir (birdir), kadîm ve ezelîdir (geçmişte başlangıcı yoktur.), Bâkî ve ebedîdir (gelecekte sonu yoktur), varlıkta başkasına muhtaç değildir ve hiç bir şeye müşabih (benzer) değildir.

Hayy ve dâimdir. Âlemler onun emriyle kâimdir. Alimdir. İlim sıfatı olmuş ve olacak her şeyi muhittir. Semidir (işitir), Basîrdir (görür, yani Allah semi ve basar sıfatları ile dahi muttasıftır, işitme konusuna giren her şeyi işitir ve görme konusu olan her şeyi görür. Mürîddir (irade sahibidir, diler ve ne dilerse onu dilediği gibi işler.) Kâdirdir, Mükellimdir (Peygamberler ve semavî kitaplar kelâm sıfatının muktezasıdır), Mükevvindir. (Yâni tekvin sahibi olup bütün âlemlerin yaratıcısıdır.) Bunlara sıfat-ı zatiyye ve sübûtiyye denir.

İhyâ (hayat vermek), imate (öldürmek) gibi, kendi mülkü ve mahlûku bulunan âlemlerde görülen fiillerine (sıfat-ı fiiliyye) denir.

MELEKLERE ÎMAN

Hak Teâlânın, ulvî ve nûrânî (Ecsâmı lâtife) üzere mahlûk ve bunun için (göze görünmez) ve fakat istedikleri şekil ve hey’ette görünmeğe kaabiliyetli bir takım (Mahlûk-u Mükerremi) olduğuna inanmaktır ki, onlar, erkek ve dişi olmak, yorulmak ve usanmak gibi hâllerden âri ve kendilerinin vazifeleri daimâ tâat-ı Bârî ile iştigal olup, beşer tâkatinin üstünde işler görürler.

Beşeriyet mertebelerinde olduğu gibi, onların dahi efdâlleri vardır. Efdâllerinden biri Hazreti Cibrîldir ki, peygamber efendimize vahiy aracılığı yapmıştır.

KİTAPLARA ÎMAN

Kulların saadet ve selâmetleri için, Hak Celle ve âlânın bâzı Enbiyâsına, Kitaplar göndermiş, yâni kullara (tâlîmat-ı ilâhiye) olmak üzere Enbiyâ-i Kirâma emirler, nehiyler, ibret âmiz kıssalar ve müessir duâlar ve mev’izalar vahy ve irsâl eylemiş olduğuna inanmaktır.

Bu ilâhî Kitapların en mükemmeli ve en efdali, Kur’anı Azîmüşşândır ki, (nev’i beşerin) kıyâmete kadar, gerek Hâlika ve gerek Mahlûka karşı olacak, (Ubûdiyet) ve (İnsâniyet) vazifelerine dair olan evâmir ve ahkâmı, mekârimi ahlâkı ve esbâbı saâdet ve felahı, tamâmiyle câmi ve herkes için, her vakit faydalı ve nâfi’dir.

O ulu kitap, Hazreti İbrahim’in (suhufu) olduğunu ve Hazreti Mûsâ’ya (Tevrât) ve Hazreti Dâvud’a (Zebûr) ve Hazreti İsâ’ya (İncil) verildiğini haber vermektedir. Binaenaleyh, bu kitapların dahi o büyük Resûllere vahy ve nüzulünü tasdik ederiz. Ancak, Kur’ânı Kerîm, bizi o kitaplardan müstağni kıldığı cihetle onlarda bulunanı arayıp sormağa lüzum görmeyiz. Kur’ânı Azîmüşşânın hükümleri bize kâfi olduğu cihetle, onunla amel ederiz.

PEYGAMBERLERE ÎMÂN

Cenâb-ı Hakkın sırf kendi fazl-ü kereminden bâzı kullarını Nübüvvet ve Risâlet yâni vahy ve bais ile mümtaz kılıp, kullarına olan emir ve nehylerini onlar vâsıtasiyle icrâ ettiğine ve bâzılarına kitap ve müstakil şeriat ve mucize dahi verdiğine inanmaktır.

Onların evveli, beşeriyetin babası olan Hazreti Âdem ve sonuncusu Peygamberimiz efendimiz Hazreti Muhammed Mustafâ (sallallahu teâlâ aleyhi ve alâ sâirü-l-Enbiyâi ve sellem) dir. Arada bir çok Enbiyâ gelip geçmiştir. Onların bir kısmının Kur’ânı Kerîmde zikredilmiş olup hepsinin zikredilmediği de bildirilmiştir.

Hazreti İsâ aleyhisselâm dahi Kur’ânı Kerimde zikredilen Enbiyâ-i izâm cümlesinden ve (Âyât-ı İlâhiyeden) dir. Cenab-ı Hak Hazreti Âdem’i, anasız ve babasız olarak yaratmış olduğu gibi, Hazreti İsâ’yı dahi, babasız olarak yaratmıştır.

Cümle Peygamberanın efdali ve sonuncusu Peygamberimiz Hazreti Muhammed Mustafâ (sallâllâhü teâlâ aleyhi ve sellem) efendimizdir ki, Sultânül-nenbiyâ olduğu için, Mevkibi Mürselînin sonunda gelmiş ve, meselâ Hazreti İsâ, ancak, Benî İsraile meb’us ve şeriatı, Hazreti Mûsâ’nın şeriatında haram olan bâzı şeyleri helâl kılmaktan ibaret olduğu halde, Peygamberimiz efendimizin bîseti ise, bütün İnsü Cinne şâmil ve umumî, şeriatı da hepsinden tam ve kâmil bulunmuştur. Ve başka Peygambere hâcet de kalmamıştır.

Mûcize sahibi her Peygamberin mûcizesi, kendi zamaniyle geçmiş olduğu halde, bizim Peygamberimiz efendimizin, Siyer ve Hadis kitaplarında zikredilmiş bulunan birçok mûcizat-ı seniyyelerinden mâdâ, bir de her asırda devam eden mucizeleri vardır ki; o da kelâm-ı ilâhî olan Kur’ânı Azîmüşşândır. Tilâvet ve istimâiyle dâimâ telezzüz ve teşerrüf olunmakta ve her asırda, binlerce hafız o kitâb-ı azizi hıfz ve ezber etmektedir. Kendileri, Hâtemün-nebiyyîn ve rahmetel-lil’âlemîndir.

Mahşer gününde şefaati uzmâlariyle, bilcümle enbiyânın ümmetine ve ehl-i imânına in’am ve ihsanda bulunacak ve onları minnettar kılarak (Makam-ı mahmûd) u kazanacaktır.

(Allahümmen-fâ’nâ bişefâatihi ve ekrimnâ bikerâmetihi)

ÂHİRETE İMÂN

Hak Teâlânın, bu âlemi yoktan var ettiği gibi, dilediği kadar yaşattıktan sonra, buna son verip, başka bir oluş daha peyda edeceğine, ve (mahv’u imâte) buyurduğu bilcümle rûh sahiplerini, yeniden ihyâ ederek, bir yere getirdikten sonra, iyiler, iyiliğini ve kötüler kemliğini görerek muhasebe ve muhakeme ile beraber, (adlü fazlîle) muamele buyurup, (ehil ve müstahakkını), (Dârül-azâb vel-ukûbe) olan Cehennemine ve (Ehli îmânı) kendi fazlü keremiyle (Dârül-fevz ves-sürûr) olan Cennetine göndereceğine inanmaktır.

(Cehennem) ehli küfür hakkında ebedî bir azap yeridir. Âsî olan müminler hakkında, amelinin cezasını görecekler için, muvakkat bir azap yeri olacaktır.

(Cennet) ise, sâkinleri için, ebedî ve sermedi bir surür ve safâ yurdudur.

Suâl meleklerinin soruları, kıyâmet sıkıntısı, haşir, hisab, mîzan ve sırat gibi, (âlemi berzaha) ve (yevmi âhirete) müteâllik, her ne haber verilmiş ise, hepsi (hak) tır.

KADERE ÎMÂN

Hayır ve şer, her ne vâki olursa, hep Hak Teâlâdan olduğuna ve Allahtan mâdâ Hâlik olmayıp, hayir ve şerrin hâliki ve herkesin (keyfe mâ yeşâ) Râziki O olduğuna inanmaktır.

İnsanın erkek veya kız doğması ve dünyaya gelmesi ve Ahirete gitmesi, kendi elinde olmadığı gibi, hâdisatı âlem, ef’âl ve evzâı benî âdem dahi Cenab-ı Hakkın hükmü takdiri, hâlk ve icadı altındadır.

Ancak, acımak, doymak, uyumak, uyanmak ve nefes almak gibi, insanda bir takım ızdırarî haller olduğu gibi, oturup kalkmak, bir yere gitmek, kırmak ve kesmek gibi ihtiyârî fiiller dahi vardır. Cenab-ı Hak insana, irâde sıfatı vermiştir. Ve (âdetullah) böyle cârî olmuştur ki, insan irâdesini, makdûru-beşer olan, herhangi fiile, sarfederse, Hak Teâlâ o fiili-Hâlk ve icad eder. İnsan iradesini sarfetmez ise, Haliki celle ve Alâ dahi Hâlk eylemez, fiili-âbid, kisib ve ihtiyâr cihetiyle kendinin, ve hâlkûicâd cihetiyle hâlikindir. Bundan dolayı, herkes kendi fiili üzerine, sevap alır veyahut cezâ görür.

BİNÂİ İSLÂM

Bir kimse, erkânı imânı böylece tasdik ve itikat etmiş olduğu halde, Hazreti Hâtemül- enbiyâyı dahi tasdik ederse Allah katında müslim olmuş olur. Zâhiren dahi müslim tanınmak ve nûr-i imânı ekmel ve etem olmak için, (İslâmın binâsı) tâbir olunan şeyler ile, amel etmek dahi lâzımdır. Peygamber efendimiz buyurmuşlardır ki; İslâm beş şey üzerine bina olunmuştur. 1) Hak Teâlânın birliğine ve Hazreti Muhammed Sallallahü Teâlâ aleyhi ve sellem efendimizin Resulûllah olduğuna şehadet getirmek, 2) Namaz kılmak, 3) Oruç tutmak, 4) Zekât vermek, 5) Hac etmektir.

NAMAZ KILMAK

Kıyâm, kıraet, rükû, sücûd ve kuûd fiilleriyle Cenâb-ı Hakka ibâdet etmektir.

(Kıyâm) kıbleye karşı yâni, Mekke-i Mükerremedeki Beyt-i muazzamaya doğru el bağlayıp ayakta durmaktır.

(Kırâet) kıyamda Kur’andan bir şey okumaktır. Hassaten Fâtiha sûresi ve fazla olarak başka bir sûre veya birkaç âyet okunur.

(Rükû’) ayakta iken eğilip üç kere «Sübhâne Rabbiye-l-azîm» demektir.

(Sücûd) oturup yere kapanmak ve üç kere «Sübhâne Rabbiye-l-âlâ» demektir. Namaz içinde secdeler ikişer olarak yapılır.

Bu dört hareketin toplamına Rek’at tâbir olunur. Bir rek’atta bir rükû’ ve iki sücud vardır. Namazlar rek’atlardan teşekkül eder.

(Kuûd) oturup Etteyhiyat okumaktır. Bu, namazın sonunda ve bir de her iki rek’at akabinde olur.

Bunlar, yâni kıyâm, kıraet, rükû’, sücûd, kuûdü-âhir namazın erkânıdır. Bunlarsız namaz olmaz. (Rükû’suz ve Sücûdsuz namaz, sadece cenâze namazındadır) ve namaz kılan kimse Hakkın huzurunda demek olduğu cihetle, edîbâne ve hâşiâne durur. Namaz kılan iki tarafına bakamaz ve kimseye söz söyleyemez ve cevap veremez. Kimse dahi ona bir şey soramaz ve önünden geçemez.

Namaza başlarken «Allahü ekber» diyerek durur, rükû’a ve sücuda vardıkça, kıyâm ve kuûda gittikçe «Allahü ekber» der. Nihayetinde «esselâmü aleyküm ve rahmetullâh» diyerek iki tarafına selâm ile namaza son verir.

Güneşin tulûu, gurup ve istivâ zamanları hâriç olmak üzere her vakit, Cenâb-ı Hakka ihlâsla bir çok rekât namaz kılınabilir. Nâfile namazlar için, daha müstesna vakitler vardır. Ve her iki veya her dört rek’atta bir selâm verilir.

İslâmın binası ve dînin direği olmak üzere, beş vakit namaz vardır ki, onlar hiç terk olunmaz: Sabah, öğle, ikindi, akşam, yatsı vakitleridir.

Sabah namazı (2+2=4) dört rek’attır. Öğle namazı (4+4+2=10) on rek’attır. İkindi namazı (4+4=8) sekiz rek’attır. Akşam namazı (3+2=5) beş rek’attır. Yatsı namazı (4+4+2+3=13) on üç rek’attır. En son kılınan üç rek’at, vitir namazıdır.

Bir de, Cumâ ve Bayram namazları vardır ki, onlar ancak şehirlerde ve minberli camii olan büyücek köylerde kılınır. Bu namazları kılmak ancak, erkeklere ve erkeklerin de hasta ve yolcu olmayanlarına lâzım gelir.

(Cuma namazı) Cuma günü öğle vakti, cemâat ile kılınan iki rekâttan ibarettir. Önce hutbe okunmak lâzımdır. Cumâ namazının dört rekât ilk sünneti ve dört rekât, son sünneti vardır ki, bunlar (cemaatle değil) ayrı ayrı kılınır.

(Bayram namazı) Ramazan ve Kurban bayramlarında ilk günü güneşin doğuşundan kırk dakika kadar sonra, cemaat ile kılınan ikişer rekâtdan ibarettir ki, bunlarda altı tekbir-i zevâid (fazla tekbir) vardır. Namazdan sonra hutbe de okunur.

TAHARET

Dinimiz bize her vakit, bedenimizi, elbisemizi, mekânımızı ve kullanacağımız suyu temiz tutmamızı emretmekte olduğu gibi, namaz için dahi, başkaca bir hazırlık emrediyor ki, o da abdest alıp namaza giyimli ve temiz olarak durmaktır.

ABDEST

Dört fiilden ibârettir: 1) yüzünü yıkamak, 2) Kollarını elleriyle beraber dirseklerine kadar yıkamak, (dirsekler, yıkanacak uzuvlara dahil dir.) 3) Başına su sürmek, 4) ayaklarım topuklariyle beraber yıkamaktır.

Başına su sürmeğe (mesih) denir. Mesih, bir kere olur ve başın dört bölüğünden bir bölüğüne ve mümkün olursa, her tarafa yapılır. Yüz yıkama, el ve kol ve ayak yıkamak, üçer kere olur.

Yüzünü yıkamadan önce ağız ve burnunu üçer kere yıkar. Başına mesih edildiği sırada da elinin yaşiyle kulağının içini ve arkasını temizler ve şah damarları üzerine de elinin arkası ile mesh eyler.

ABDESTSİZLİK

Bozulmadıkça, bir abdestle birkaç namaz kılınır. Abdest küçük ve büyük kazâ-i-hacet ile, uyumak ile, insandan yel gelmek ve bir yeri kanamak ve çıbanı deşilmek ve yarası işlemek ile bozulur. Abdesti bozulan kimse, namaz kılmak, Mushaf okumak veyahut camiye girmek için abdest alır. Abdestsiz, namaz kılamaz.

GUSÜL

İnsanda daha bâzı hâller vardır ki, o hâllerde, namaz kılmak ve Kur’ân okumak ve camiye girebilmek için, yalnız abdest almak kâfi gelmeyip, gusül etmek lâzım gelir: insan ihtilâm olursa, zevc ile zevce birleşirlerse, kadın kısmı aybaşı âdetinden ve lohusalıktan kurtulursa, gusül lâzımdır.

Gusül etmek, ağzının ve burnunun içine ve tepeden tırnağa kadar bütün bedenini, hiç bir kıl dibi kuru kalmamak üzere güzelce yıkamaktır.

TEYEMMÜM

Gerek abdest olsun, gerek boy abdesti demek olan, gusül abdesti olsun, su ile olacak şeylerdir. Suyun bulunmadığı yerde, veyahut su var ise de, (4000) adım uzakta olmak veya düşman elinde bulunmak, yahut da, pahalı olarak para ile satılmak gibi, elde edilmesine kudret olmadığında veya suyu kullanmakla vücuda zarar geleceğinde abdest ve gusül yerine teyemmüm yapılır. Teyemmüm hem abdestin, hem de guslün yerine geçer.

Teyemmüm, temizlik niyetiyle temiz toprağa veyahut toprak cinsinden bir temiz yere, ellerini iki defa vurup, bir defasında yüzüne ve ikincisinde iki kollarına sıvamaktan ibârettir. Ellerini yere, ikinci vuruşunda önce sol eliyle sağ kolunu ve sonra sağ eliyle sol kolunu sıvar.

Bozulmadıkça bir teyemmüm ile birkaç namaz kılınır.

Abdesti bozan şeyler, teyemmümü bozduğu gibi, ayrıca suyu bulmak ve kullanmağa kadir olmak da teyemmümü bozar.

Abdesti bozan şeyler, gusülü bozmaz, gusülü ancak, guslü icap eden şeyler bozar.

Kadınlar, âdet ve lohusalık zamanlarında, namaz kılmaktan ve mushaf okumaktan ve camiye girmekten dinen menedilmişlerdir.

ORUÇ TUTMAK

İbâdet niyetiyle aç durmaktan ibârettir ki, Cenâb-ı Hakka ihlâs üzere, gündüzün fecrin başlangıcından güneş batıncaya kadar yemek, içmek, ve cinsî münasebette bulunmaktan kendini menetmektir.

Yılda beş gün, yâni Ramazan bayramının ilk günü ile Kurban Bayramının dört günü, müstesnâ olmak üzere, her gün oruç tutulabilir.

Farz olarak Ramazan orucu vardır ki, terk olunamaz. Ramazan ayı senenin hangi mevsimine rastlarsa rastlasın, o günler, arka arkaya oruç ile geçirilir. Hastalık, yolculuk ve emziklilik gibi bir mâzeretle, oruç tutmağa tahammül edemeyenler, âdet ve lohusalık özürleri olan kadınlar, Ramazan orucunu mâzeretleri geçince öderler.

Ramazan-ı şerif gecelerine mahsus bir de namaz vardır ki, yatsı ile vitir namazı arasında kılınır ve adı teravihtir.

Her iki rekâtta selâm ve her dört rekâtta biraz ara ile yirmi rekâttır.

ZEKÂT VERMEK

Malının kırkta birini, Allah yoluna ayırıp tahsildarına teslim etmek ve tahsil olunmakta değilse, kendi din kardeşlerinden muhtaç bildiği kimselere vermektir. Şu şart ile ki, verdiği kimse, kendi usûl ve furûundan ve âli-hâşimden olmayacaktır.

Zekât, bir malî ibâdettir ki, onunla ehli-islâmın, hür ve zengin olan âkîl ve bâliğleri mükelleftir.

Altın ve gümüşün, gerek meskûküne, gerek hullîy ve evânîsine((Kemer ve tarak gibi şeyler hulliydir ki, ziynet demektir. Tas ve tepsi, tütün ve enfiye kutusu, zarf ve bardak gibi şeyler evânîdir ki, kab demektir. Gümüşve altından kablar kullanmak erkeğe de, kadına da haramdır. Ancak zînet kısmı kadına helâldir)) ve hayvanlardan deve, davar((Türkçe davar, Arabîdeki ganem gibi koyunu ve keçiyi içine alan bir tabirdir))ve sığır cinslerine terettüp eder.

Sair emvâle, ticaret niyeti olmadıkça, zekât terettüp etmez. Meğer ki, icârât ve ticaretten birikmiş nukûd ola.

Nakdin nisâbı, yâni zekât terettüp edecek mikdârı, gümüşte iki yüz dirhem((Altı yüz kuruş demektir. Zekât olarak (rubû’ öşür) verilir ki, onda birin dörtte biri yâni kırkta bir demektir. Altı yüz kuruş da on beş kuruş eder)), altında yirmi miskaldır((On dört lira demektir, (Rubû’ öşür) miskal hesâbiyle yirmide yarım miskal demektir)).

Zekâtın şartı: Sahibinin o meblâğa mukabil, borcu olmamak, meblâğ ihtiyâcı asliyesinden fazla olmaktır ve üzerinden bir sene-i kâmile geçmektir.

Develeri olan kimse, her beş devede bir koyun ve davarı olan kimse, her kırk davarda bir davar, sığırı olan kimse, her otuz sığırda bir dana verir.

Bunlarda (Sevâim) olmak yâni yılın çok zamanında, ahırda beslenmekte olmayıp, kırlarda yayılır olmak dahi şarttır.

Meyve, sebze ve diğer mezrûâtta, elde edilenin onda birini vermek bilâistisnâ, yâni (aklü- bülûğ) şartı olmayarak herkes için vazifei şer’iyyedendir. Bunda nisâb dahi şart değildir.

Eğer kova ve dolap gibi vasıtalarla, sulanmakta, ve bu sebeple güçlük çekilmekte ise, öşrün yarısı verilir.

HACCETMEK

Mekkei Mükerremedeki Kâbei muazzamayı – ki, bütün ehli İslâmın kıblesidir – ziyâret etmekten ibarettir.

Kâbeyi ziyaret iki türlüdür: Biri (omre), diğeri (Hac) dır.

Omre, sâyü tavaftan ibarettir ki, (Haccı asgar) sayılır. Bunun için muayyen zaman yoktur.

Hac, Zilhiccenin dokuzuncu günü ki, (Arefe) tâbir olunur. (Arafat) denilen yerde bulunmak şartiyle Kâbei Muazzamayı tavâf etmek ve Safâ ile Merve arasında sâyetmekten ibârettir. Bu ziyaret, Omreye nisbetle (Haccı ekber) olur. Her ikisinde ihram şarttır ki, Mikaatı-muayyeninde dikişli libaslardan soyunup, bir veya iki parça beze sarınmak ve sanki dünyevî meyillerden sıyrılıp, kefenli ölü gibi zengin ve züğürt hep bir yerde, baş açık, yalın ayak Dîvânı Bâride bulunmaktır.

Haccetmek, hem servete, hem sıhhat ve kuvvete, ayrıca yol emniyyetine mütevakkıf, bir (ibâdet-i mâliye ve bedeniye) dir. Binaenaleyh bu ibâdet ile Müslümanların ancak, hür ve zengin ve vasıtaya inip binmeğe kaadir olanları mükelleftir.

Kâbeyi, Hac ve Omreyi bize bildiren ve her hayır ve fazileti öğreten, Peygamber efendimiz olduğu için, haccdan sonra teşekkür, olarak Medînei Münevverenin toprağına yüz sürmek yâni Hazreti seyyidül-enâmın Ravza-i mutahharasını ziyâret eylemek dahi zenginlere bir vazifedir.

Bunlardan mâdâ, Ramazan bayramında Sadakai-fıtır vermek ve Kurban bayramında kurban kesmek ve icâbında secdei-sehiv yapmak ve Kur’ân tilâvet etmek ve evlenmek ve zevceyi ve usûl ve furûunu infâk ve ebeveynine ve zevcenin zevcine hizmet eylemek ve beş vakitte ezan okumak ve câmilerde cemâat olup namaz kılmak ve kurban bayramında arefe sabahından bayramın dördüncü günü ikindisine kadar olan vakitlerde, tekbir almak ve erkek çocukları hitan (sünnet) etmek dahi dinî vecibelerimizdendir.

FÂİDEİ İSLÂM

Müslümanlığın faydaları pek çoktur. İslâm akidelerini kat’i olarak kabûl eden kimse:

Evvelâ,

Cenâbı Hakkı şânı rubûbiyyet ve kuddûsiyyetini şâyân olduğu veçhile tanımış ve takdîs etmiş ve kendinin aciz ve ubûdiyyetini bilmiş ve ona göre, her hâlü-kârde Cenâb-ı Rabbül âlemine tevekkül ve itimâd üzere olup, korku ve ümidde ol Zâtı zül-celâli vel- ikrâma bağlanmış, evhâm ve hayâlâte sapmamış olur.

İkincisi,

 Kur’ânı Kerîmin ilk sûresi olup, beş vakit namazın her rekâtında okuduğu fâtihai şerîfenin başındaki (el-hamdu lillâhi rabbil-âlemin) âyeti celîlesini görüp, herkesi kendi gibi, Allahın mahlûku ve zâtı kibriyânın kulu bilerek, kimseye yan bakmaz ve can yakmaz olduktan başka, zaten Hak celle ve âlânın sıfâtı sübûtiyyesini yakînen bilmiş olmakla kendinin ahvâl ve ef’âlini, Cenâbı Hakkın Semî ve Basr sıfatlarına karşı dâirei-edebte, ve tasavvurât ve muzmerâtını Cenâbı âlimül-gaybi veş-şehâdenin sıfatı ilmiyyesine karşı mihveri istikamette tutup, emri-hâlika tâzim ve îtinâ ve halk ile olan muamelâtını şefkat ve hakkâniyete binâ eyler.

Üçüncüsü

her namazda (iyyâke nâbudu ve iyyâke nesteîn) diye ibâdet ve ubûdiyeti münhasıran Cenâbı Hakka eyler. Ve inâyet ve muaveneti ve hidâyet ve mağfireti ondan bekler.

Dördüncüsü,

Hazreti Hâtemül-enbiyâya imân etmiş olması hasebiyle bütün enbiyâ ve mürselîni tasdik etmiş ve dinin esasının tevhîdibârî ve takdisi zâtı İlâhi olduğunu anlayıp, bütün dinleri o noktada birleştirmiş ve her Nebiyyi zî-şanı Cenâbı Hakkın mümtaz kulu ve Resûlü olmak üzere tanıyıp, Rububiyette Zâtı Bârîye kimseyi şerik etmemiş ve Peygamberleri tasdik ve tebcilde birbirinden tefrik eylememiş olur.

Beşincisi,

kadere imânı- cihetiyle hasbel-kader bir keder ve musibete uğradıkta Cenab-ı Hakkın takdiridir diyerek teselli bulmaya çalışacağından teessürü, azîm ve devamlı olmaz. Ve eltâfı İlâhiyyeden ümidini kesmez.

Altıncısı,

Âhirete imânı cihetiyle mesâibi dünyeviyyesi ne kadar ço-ğalsa, yeis ve nevmidi hâline gelmeyip, ve binâenaleyh, intihar etmek teşebbüslerinde olmayıp, Allahın âhiretteki mükâfatını bekleyerek sabırlı olur.

Yedincisi,

Hazreti Fahri Rüsüle icâbet ve mutâbeatı sebebiyle ol fahri dü-cihânın siyeri seniyyesini ve terâcümü sahâbesini tetebbû ile mâili mekârimi ahlâk olup, hikmet, iffet, şecâat, sehâvet gibi ahlâkı fâdıla ile mütehallik olmağa ve âlî-himmet ve âlî-cenâb olup, bu bekasız âlemin geçici lezzetlerine göz dikmeyerek dünyayı, âhiretin tarlası olmak üzere tanımağa ve hilkatinin müsâid olabildiği iyi hizmetlerle güzel nam bırakmağa çalışır. Ve Cenâbı Hakkı çok andığı cihetle kalbi zikrullah ile münevver olup, san’at ve ticâreti ve hizmet ve kitabeti, kendisini Cenâb-ı Hakkı anmaktan alıkoymaz. Ve cidden muhibbi dünya olmadığı için, nefsini âhiret yolcusu bilerek, eceli hulûlünde, dünyadan müfârekatı müşkil görmez olur. Havf ve hüzün üzere olmayıp âsûde-hâl ve münşerihül-bâl olarak yaşar. Sâhibi-hevâ değil, ehli-sıdk ve ehli-vefâ olur!

Kur’ânı Kerîmde sahâbei güzinin evsâfı celîlelerine bak ki, onlar, hep bu dinî mübînin tâlîmatiyle yetişmiş ve Hazreti fahrül-mürselinin izinden gitmiş bahtiyarlardır¹.

«Sâbirler, sebâtkârlar, sâdıklar, vefâkârlar, tâatteler, infaktalar, seherleri istiğfardalar.»

«Tevbe ediciler, ibâdet ediciler, oruç tutucular, rükû’ ve sücûd ile namaz kılıcılar, iyiliği emir ve kötülüğü nehy ediciler, Hududullâhı muhâfaza edip, şeriatin tâyin ettiği daireden çıkmayıcılar, tasadduk ve Hakka inkiyâz ediciler ve Allahü taâlâyı çok anıcılar.»

«Mallarında muhtâçlar için, hak bilip gerek kendilerinden bir şey isteyenlere ve gerek kimseye hâllerini bildirmeyenlere îtâ ve in’am ediciler.»

«Küffâr ve dinsizlere şiddet üzere olup, kendi aralarında müşfikane muâmele ediciler, ibâdet âsârı ile yüzleri nurlular.»

«Ticaret ve alış verişleri kendilerini Allahu anmaktan ve ikamei salât ve îtâi zekâttan ve sadakattan meşgul ve men-etmeyip, âhiret gününden hazer ediciler.»

(Sahâbei Kirâm) Muhâcirin ve Ansâr isimleriyle başlıca iki kısım olup, (Muhacirin) Mekkenin fethinden evvel Mekkeden Medineye hicret eden Mekkelilerdir. (Ansâr) Muhâcirîne yardım ve dine nusret eden Medine’lilerdir.

Cümlesinin efdâli Şeyneyn muazzameyn, yâni Hazreti (Ebû Bekiris-sıddık) ve Hazreti (Ömerül-fâruk) ve bâdehû Hateneyni Mükerremeyn yâni Hazreti (Osmânı Zin-nüreyn) ve Hazreti (Aliyyül-Murtazâ) dır.

Bu zevâtı Fehâme, Hulefâyı Râşidin ve Ciharı Yârı Güzîn tâbir olunur. Aşağıda sayılan altı zât ile beraber cümlesine (Aşerei Mübeşşere) denilir ki, hepsi de dünyada iken Cennet ile müjdelenmişler demektir. Hazreti (Talha) ve Hazreti (Zubeyr) ve Hazreti (Abdurrahmân bin Avf) ve Hazreti (Ebû Ubeyde) ve Hazreti (Saad bin Ebi Vekkas) ve Hazreti (Said bin Zeyd) Rıdvânullâhi Taâlâ aleyhim ecmain!..

İranî ve Turanî ve ekseri mamûrei cihanı bunlar feth etmişlerdir. Ve dîni İslâmı dünyaya yayarak mürebbi-i âlem olmuşlardır.

Ey esirgeyen ve bağışlayan! Bizi doğru yola, kendilerine nimet verip, gazaba uğratmadıklarının yoluna ilet, sapıkların yoluna değil, Müslüman olarak canımızı al, ve bizi Salihlerin aralarına kat.

¹ Sahâbei kirâmın, üstün ve ilâhî insanlar olduklarına dair, nice âyâtı kerîme vardır. Hülâsaları, Tevbe, Ahzâb, Nûr, Fetih ve Meâric sûrelerinden alınmıştır…

for websites