Islam Aile Hukuku pdf indirin

islam aile hukuku – Kitap örneği

AHMET YAMAN – İSLÂM AİLE HUKUKU

AHMET YAMAN, 1967 yılında Konya’da doğdu. An­

talya İmam Hatip Lisesi (1985), armara Üniversjtesi İla­ hiyat Fakültesi {1989), Diyanet işleri .aşkanlığı lstanbul Haseki Eğitim Merkezi (1992) ve M.U. Sosyal Bilimler Enstitüsü’nden (1996) mezun oldu. Bir süre imamlık ve vaizli . görevinde bulunduktan sonra Selçuk Üniversite­ si’ne Oğretim Elemanı olarak ar)dı. Evli ve bir çoc k ba­ bası olan YAMAN, halen, Ş.U. ilahiyat Fakültesi lslam Hukuku Anabilim dalındaki Oğretim Uyeliği görevini sür­ dürmektedir. Birçok makale ve çevirisi ile birlikte şu eser­ leri de yayımlanmıştır:

• İslam Hukukunda Uluslararası İlişkiler, Ankara, 1998.
• İslam Devletler Hukukunda Savaş, İstanbul, 1998.
• İslam Hukukunun Oluşum Süreci ve Sonrasında Siyaset-Hukuk İlişkisi, İstanbul, 1999.
• İslam Hukuku Evrensellik-Süreklilik (Y.Karada­ vi’nin Şe_rıatü’I İslam isimli kitabının Yusuf lşıcık’la birlikte çevirisi) lstanbul, 1997.

İÇİNDEKİLER

• ÖNSÖZ ……………………………………………………………………………………………. 7
• KISALTMALAR …………………………………………………………………………….. 10

GİRİŞ

• I  –    AİLE KAVRAMI ve ÖNEMİ ………………………………………………………11
• II –   İSLAM AİLESİNİN BAZI TEMEL NİTELİKLERİ  ……………………… 15
• Birinci  Bölüm
• EVLENME  AKDİ ve HUKUKİ SONUÇLARI
• I  –   EVLENME AKDİNİN/NİKAHIN TARİFİ ve HÜKMÜ ………………… 27
• II –   EVLENME ÖNCESİ İLİSKİLER ……………………………………………….. 31
• llI      –  EV  ENME AKDİNİN  UNSURLARI  ve ŞARTLARI …………………….37
• A – EVLENME AKDİNİN UNSURLARI ……………………………………..37
• Taraflar …………………………………………………………………………….37
• Evlenme Engellerinin Bulunmaması …………………………………….40
• Evliliğe Dönük.İr de Beyanı v Şartları ………………………………. 44
• B – EVLENME AKDININ GEÇERLILIK ŞARTLARI …………………..46
• Şahitlerin bulunması …………………………………………………………..46
• Evlilikte Rıza ve ihtiyarın Bulunması …………………………………..47
• C – EVL qK AKD\N N YÜ ÜRLÜK ŞARTLARI ……………………… 48
• D – EVLILIK AKDiNiN BAGLAYICILIK ŞARTI ve
• EŞLER ARASINJ?A DENKLİK MES ‘-:,ESİ ………………………….. 48
• E – EVLENME AKDiNDE KOŞULAN KIŞISEL
• ŞARTLARlN GEÇERLİLİĞİ ve AKDE ETKİSİ ……………………..50
• – GEÇERLİLİK BAKIMINDAN EVLENME AKDİNİN ÇEŞİTLERİ 52
• A – SAHİH EVLENME ……………………………………………………………… 52
• B – FASİT EVLENME AKDİ ……………………………………………………… 52
• C- BATIL EVLENME AKDİ ve MUT’A NİKAHI ………………………..54
• D – MEVKÜF ve GAYRİ LA.ZIM EVLENME AKDİ …………………….55
• – EVIİLİĞİN SONUÇLARI ya da EVLENME AKDİNDEN
• DOGAN HAK ve SORUMLULUKLAR ……………………………………… 57
• A – EVLENME AKDİNİN ŞAHSI SONUÇLARI ………………………….57
• Hanımın Haklan ve Görevleri ……………………………………………..58
• Kocanın Hakları ve Görevleri …………………………………………….. 58
• B – EVLENME AKDİNİN MALI SONUÇLARI ……………………………60
• Mehir ………………………………………………………………………………. 60
• Nafaka …………………………………………………………………………….. 63
• VI – DOĞUM ve SONUÇLARI …………………………………………………………. 65
• A – NESEP: SUBÜTU ve EVLAT EDİNME MESELESİ ………………. 65
• Sahih Evlilikte Nesep ………………………………………………………… 66
• Fasit Evlilikte Nesep …………………………………………………………. 67
• Evlilik Şüphesi ile Birle§mede Nesep ………………………………….. 67
• İkrar ve Dava ile Sabit Olan Nesep ………………………………………67
• B – EMZİRME SORUMLULUĞU ……………………………………………….68
• C – NAFAKA SORUMLULUĞU …………………………………………………69

İkinci Bölüm

• EVLİLİĞİN SONA ERMESİ ve BUNUN SONUÇLARI
• G E N E L B İ R B A K I Ş…………………………………………………………… 73
• I –    EVLİLİĞİN  SONA ERME ŞEKİLLERİ ……………………………………….75
• II – BOŞAMA (Talak) HÜKÜMLERİ ……………………………………………….. 76
• A – TANIMI ve DİNDEKİ YERİ ………………………………………………….76
• B – BOŞAMA SALAHİYETİ ve EHLİYETİ …………………………………78
• Boşama Salahiyeti ……………………………………………………………..78
• Boşama Ehliyeti ………………………………………………………………..80
• Boşama Ehliyeti ile İlgili Özel Durumlar …………………………….. 82
• C – BOŞAMA İÇİN KULLANILAN SÖZLER, ŞEKİLLER ve BOŞAMA SAYISI
• D – BOŞAMA ÇEŞİTLERİ ……………………………’…………………………….89
• E – KARŞILIKLI RIZA İLE BOŞANMA··· ······………………….._……….. 93
• F – YARGI YOLUYLA BOŞANMA/fEFRIK ve SEBEPLERi ……….95
• Hastalık ve Beden Kusuru …………………………………………………..97

• Kötü Davranma ve Şiddetli Geçimsizlik Hali ………………………..97
• Kocanın Nafakayı Kesmesi veya Temin Edememesi …………….. 99
• Kocanın Kaybolması veya Terketmesi ………………………………. 100
• Hanımına Zina İsnadı Sebebiyle Yeminleşrne ve Lanetleşme. 101
• Eşine Yaklaşmama Yemini
• G – BOŞAMAYLA İLGİLİ BAZI ÖZEL DURUMLAR ………………. 104
• Dinden Çıkmanın Nikaha Etkisi ……………………………………….. 104
• Boşama Yetkisinin Hanıma Verilmesi ………………………………..106
• Üç Boşama Hakkının Aynı Anda Kullanılması …………………… 107
• Boşamanın İsbatı ve Tescili ……………………………………………… 108
• Üç Boşama Hakkının Kullanılmasından Sonra Eski
• .      şJ rin Yeniden Evlen bilmesinin Şartları ….._…………………….. 111
• III –  EVLILIGIN SONA ERMESINDEN DOGAN NETiCELER ………… 114
• A – İDDET KAVRAMI ÇEŞİTLERİ ve HUKUKİ SONUÇLARI …. 114
• İddet Kavramı ve Varlık Sebebi ……………………………………….. 114
• İddet Çeşitleri …………………………………………………………………. 115
• İddetin Hukukı Sonuçları …………………………………………………. 119
• B – ÇOCUKLARIN BAKIMI ve TERBİYESİ ……………………………..122
• Hada.ne Hakkı ………………………………………………………………….122
• Hadane Ehliyeti ………………………………………………………………. 123
• Hada.ne Süresi ………………………………………………………………… 124
• Hadane l’vlasrafları …………………………………………………………… 125
• GENEL DEĞERLENDİRME ……………………………………………………….. 127
• BİBLİYOGRAFYA············..··…·………………………………………………………. 131
• INDEKS ………………………………………………………………………………………… 137

ÖNSÖZ – İSLÂM AİLE HUKUKU

İlk insanı ailesiyle beraber yaratan Allah’a hamdü senalar, her şeyiyle ideal ve örnek bir aile hayatı sergileyen Hz. Muhammed’e salatü selamlar ve O’nun bu örnekliğini kendi ailelerinde yaşayıp devam ettiren tabilerine müjdeler olsun.

İnsanoğlunun içinde doğduğu, büyüdüğü ve hayata katıldığı en küçük sosyal ünite olan aile, bu özellikleri yanında aynı zamanda bir ahlaki ve hukuki yapıdır da. Genel olarak bütün hukuk sistemleri, toplumun bu en küçük yapı taşının iç ve dış münasebetlerine ilişkin hükümleri, öteden beri tesbit edegelmişlerdir.

Esasen hukukun vazgeçilmez fonksiyonu, toplum düzenini temin etmek olduğuna göre, toplumun çekirdeği olan ailenin bu düzenleme görevinin dışında kalması düşünülemezdi. İşte bunun için bütün hu­ kuk düzenleri, temel hareket noktaları ve bakış açıları farklılıklar taşısa da kendi bünyeleri içinde Aile Hukuku denen bölüme yer verip geliştirmişlerdir.

 İSLAM AİLE HUKUKU

İslam hukuku da, daha ilk teşekkül anından itibaren as­ li kaynaklarında bulunan ve büyük bir yekun teşkil eden bil­ gileri işleyerek önceleri nikah ve talak, daha sonralan müna­ kehat ve mufarakat başlıklarıyla son yüzyılda da el-ahva­ lü’ ş-şahsıyye ve ahkamu’ l-üsra genel terimleriyle hukukun bu bölümünü geliştirmiş ve sistemleştirmiştir. Gerçekten de İslam hukukunun asli/temel kaynaklan olan Kur’an-ı Kerim ve Sünnet’e bakıldığında onların, Aile Hukuku ile ilgili olarak şöyle bir açılıma sahip olduğu görülecektir:

Kur’an’m bütün hukuk alanlarıyla ilgili hüküm koy­ madaki genel yaklaşımı, o alanla ilgili çerçeve hükümleri belirlemek biçiminde iken, Aile Hukuku söz konusu olun­ ca bu çerçevenin içi de yer yer yine Kur’an tarafından dol­ durulmuştur. Bir başka ifadeyle, Aile Hukuku hükümleri­ nin tek tek vahye dayanma oranı, diğer hukuk alanlarında­ ki orana göre daha yüksektir. İlahi takdirin böyle tecelli et­ mesi, belki de ailenin insan hayatı için taşıdığı büyük önemden kaynaklanmaktadır.

Diğer detayları Hz. Peygamber’in Sünnetinin belirle­ diği ve müctehid fakihlerin de bu iki kaynağa getirdikleri yorumlarla geliştirip sistemleştirdikleri İslam Aile Huku­ ku’nun temel esprisi şudur: Aile bireylerinden hiç kimse­ nin haksızlığa uğramadığı, fıtrattaki kadın-erkek nitelikle­ rine uygun ve sevgi temeline dayalı bir aileyi kurup yaşat­ mak.

Asıl hedef bu olmakla birlikte tarih boyunca aile kurumu ve hukuku ekseninde yanlış görüşlerin ortaya atıl­ dığı ve müslüman toplumlar içinde haksızlıklar doğuran yanlış örflerin yerleştiği de bir gerçektir. İşte bu yanlış görüş ve örflere bakarak İslam’ın aile hukuku düzeni de yer yer yanlış anlaşılıp yanlış takdim edilme bahtsızlığı­ na uğramıştır.

Müslümanların elinde, İslam’ın ve dolayısıyla aile hu­ kukunun asli iki kaynağı yani Kur’an ve Sünnet mevcut ol­ duğuna göre, mezkur yanlış anlamalar ve uygulamalar bu iki kaynağa göre tasfiye edilmelidir. Samimi bir müslüma­ na düşen görev de zaten budur. İşte bu mütevazi çalışma, kendi ekseninde böyle bir amaca hizmet etmeyi hedefle­ mektedir.

İki bölüm halinde sunduğumuz çalışmaya, kavram olarak aile ve önemi ile İslam ailesinin bazı temel !1itelik­ lerini ihtiva eden bir Giriş ile başlanmıştır. Birinci Bölüm’ – de, evlenme öncesi ilişkiler ile beraber evlenme akdi ve hukuki sonuçları ele alınırken İkinci Bölüm, evliliğin sona ermesi ve bunun doğurduğu sonuçlara tahsis edilmiştir.

Belli bir mezhebin değil delilin, yani Kitap ve Sünne­ tin desteklediği görüşün benimsendiği bu çalışmanın dokt­ riner çerçevesine, meşhur dört mezhebin yanında Zdhirf ve Zeydf mezhepleri de dahil edilmiş ve yer yer pozitif Aile Hukuku ile karşılaştırmalar yapılmıştır.

Yüce Allah ‘tan bu çalışmaya, kendi muradı ve sevgi­ li elçisinin örnek hayatı istikametinde huzurlu ve mutluyu­ vaların oluşum ve devamında mütevazi bir katkı lutfetme­ sini diliyorum. Başarı yalnız Allah’tandır ve her şeyin en doğrusunu da O bilmektedir…