ISLAM HUKUKUNDA HUKUMLERIN DEGIŞMESI AÇISINDAN HZ. OMER’IN BAZI UYGULAMALARI
| Islam Hukukunda Hukumlerin Degismesi Acisindan |
| Muhsin KOÇAK |
| 105 |
| Türkçe |
| |
| İndirme için tıklayın |
| Kağıt Kapak için |
ISLAM HUKUKUNDA HUKUMLERIN DEGIŞMESI AÇISINDAN Hz. OMER’IN BAZI UYGULAMALARI
Islam Hukukunda Hukumlerin Degismesi Acisindan
ÖNSÖZ
Gerek İslan1 Siyasi tarihinin ve gerekse İslfu11 teşri’ tarihinin en önde gelen şahsiyetlerinden biri olan, hem kendi dönenindekiler, hem de sonraki nesiller üzerinde derin tesirler icra eden Hz. Ömer’in bazı içtihat ve uygulamaları, öteden beri tartışma konusu yapılmış, değişik yorum ve açıklamalara tabi tutulmuştur. Ancak bu yorumlar, hiçbir devirde, günümüzdeki kadar mecrasından çıkarılmış değildir.
Bilhassa sanayi devrimi ile ilerlemesi hızlanan Batı karşısında gerileyen İslam dünyasını harekete geçirmek ve içinde bulunduğu durumdan kurtarmak için tedbirler düşünen müslüman aydınlar, hukuk sahasında da “hukukun gelişen ve değişen hayat şartlarına uyum sağlaması gerektiği” gerçeğinden hareketle, hükümlerin değişmesi fikrini gündeme getirmişlerdir.
Ancak, değişim taraftarlarından bazıları, “zamanın değişmesiyle hükümlerin de değişeceği” prensibini yörüngesinden saptırarak, değişmenin sınırlarını, nassların açık bir şekilde ifade ettiği hükümleri dahi kapsayacak kadar genişletmişlerdir. Bunlar, görüşlerini dillendirirken, Hz. Ömer’in, yoruma müsait görünen bazı uygulamalarını da kullanışlardır.
İşte biz, bu çalışmamızda, Hz. Ömer’ in bu sahada en çok kullanılan uygulamalarından üçüne yer verdik. Bunlar, “Fethedilen Toprakların Statüsü”, “Müellife-i Kuh1bun Zekât Hissesi, ve “Tek Sözle Verilen Üç Talak Meselesi”dir.
Amacımız, hadiseleri tek taraflı olarak değil, bilimsel metot doğrultusunda, değişik bakış açılan ile değerlendirmeye tabi tutmak ve gerçeklerin ortaya çıkarılmasına çalışmaktır.
Araştırma metninin bilgisayarla yazım ve kontrolü hususunda gerekli özeni gösteren değerli öğrencilerim Araştırma Görevlileri- Abdurrahman Haçkalı ve Şevket Topal’a teşekkür eder, bu çalışmanın gözetilen maksada katkı sağlamasını Yüce Allah ‘tan dilerim.
FETHEDİLEN TOPRAKLARIN STATÜSÜ·
İslam Hukuk literatüründe, düşmandan savaş yoluyla alınan mallara “ganîmet” denmektedir.
Ganimetin nasıl sarf edileceği Kur’an’da şöyle açıklanmıştır: “Bilin ki, ganîmet olarak aldığınız herhangi bir şeyin beşte biri Allah’a, Resûlüne, onun akrabalarına, yetimlere, yoksullara ve (harçlıksız kalmış) yolcuya aittir.”
Bu ayete göre düşmandan silah zoruyla alınan malların, yani ganimetlerin beşte dördünün savaşa katılan gazilere dağıtılması, beşte birinin ise Allah’a, Peygamber’e. Peygamber’e akrabalığı bulunanlara, yetimlere, yoksullara ve (harçlıksız kalmış) yolculara pay edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, düşmandan savaşsız alınan mallar vardır ki, buna da “fey” adı verilmektedir. Fey’in tasarrufu konusu da Kur’an’da söyle dile getirilmiştir: “Allah’ın fethedilen ülkeler halkının mallarından Peygamberine verdiği ganîmetler Allah, Peygamber, yakınları, yetimler, yoksullar ve (yolda kalan) yolcular içindir. Taki (o mallar) içinizden yalnız zenginler arasında dolaşan bir servet olmasın. Peygamber size ne verdiyse onu alın, size neyi…
for websites