MİNHACU’T-TALİBİN

Minhacut Talibin – Kitap örneği

ÖNSÖZ – MİNHACU’T-TALİBİN

Allah’a sonsuz hamd ve sena, sevgili resulü Muhammed Mustafa’ya salât ve selâm olsun.

Türkçe’ye aktardığımız “Minhâcü’t-Talibin” adlı eser, İmam Şafiî’nin mezhebine göre hazırlanmış, ibadet ve muamelat hükümlerini ihtiva eden kısa fakat kapsamlı bir kitaptır.

Eser, Ebu Zekeriyyâ Yahya bin şeref bin Mürî en- Nevevî (631-676 H/1233-1277 M.) -Allah rahmet eylesin- tarafından hazırlanmıştır.

Mezhep imamı Ebu Abdullah Muhammed bin İdris eşşafıî’nin (150-204/767-820) fıkha dair kaleme aldığı “el-Ümm” adlı eseri, kendisinden sonra mezhebine dair yazılan eserlere temel kaynak olmuştur. Meselâ; “Nihaye” Ümm’den, “Basit” Nihaye’den, “Vasit” Basit’ten, “Veciz” Vasit’ten, “Muharrer” Veciz’den, “Minhâc” (elimizdeki eser) Muharrer’den, “Menhec” Minhac’tan, “Nehc” Men-hec’ten ve “Ravde” Aziz (Rafıi’inin Veciz’e yazdığı büyük şerh)’den Özetlenerek hazırlanmıştır. Daha sonraki asırlarda şafiî mezhebine dair eser verenler, hep bu eserlere atıfta bulunarak eserlerini hazırlamışlardır.

İmam Nevevî, bu eserini İmam ebu’l- Kasım Abdülkerim bin Muhammed bin Abdülkerim er-Rafıi’nin (Ö.623/1226) “Muharrer” adlı eserini özetleyerek ve tashih ederek hazırlamıştır.

Eserde fakihlerin meseleler hakkındaki görüşleri ve hükümlerin kuvvet dereceleri özel kavramlarla belirtilmiştir. Meselâ; varsa İmam şafiî’nin mesele hakkındaki görüşü “Kavil”, İmam şafiî’ye tabi olan alimlerin mesele hakkındaki görüşleri “Vecih”, İmam şafiî’nin mesele hakkındaki rivayetleri “Tarik” ve İmam şafiî’nin mesele hakkındaki kesin sözü “Nass” kavramı ile belirtilmiştir. Görüşlerin kuvvet dereceleri ise “Zahir, Ezher, Meşhur, Sahih, Esah, Kile” gibi tabirlerle belirtilmiştir.

Bu tabirlerin ifade ettikleri manaları, müellif mukaddimesinde güzel bir şekilde açıklamıştır. Mukaddimeyi tercüme edip kitabın başına koyduk. Eserin muhtevasını sağlam bir şekilde anlayabilmek için, okuyucunun müellifin mukaddimesini mutlaka okuması gerekmektedir.

Nevevî, imam Rafıi’nin Muharrer adlı kitabında bulunmayıp Minhacta bulunması gerektiğine inandığı bazı meseleleri Minhaca ilâve etmiştir. Kendisine ait ilâvelere işaret etmek için meselenin evveline “Ben diyorum ki”, sonuna da “Allah daha iyi bilir” tabirini koymuştur.

Kolay anlaşılması için görüşlerin kuvvet derecelerini gösteren kavramlardan; “Kile” tabirini “Zayıf kavle göre”, “Nass” tabirini “imam’m kesin beyanına göre”, İmam-ı şafiî için kullanılan “Kavl-i kadim” tabirini “İmamın ilk kavli “, “Kavl-i cedid” tabirini “İmamın son kavli”, “Esahb” tabirini “En sahih kavle göre”, “Ezher” tabirini “En zahir kavle göre” ve “Alel- mezhep” tabirini “Mezhepçe kabul edilen rivayete göre” şeklinde tercümeye aldık. Eserde “Fasıl” tabiri ile belirtilen konulara ana başlıklarını koyduk ve fasıl tabirini tercümeye almadık.

Minhâc kısa ve kapsamlı bir eser olduğundan kendisine kırk kadar şerh yazılmıştır: “Tuhfetü’l-Muhtaç”, “Muğni’l- Muhtaç”, “Nihayetü’l-Muhtaç”, “Kalyubî ve Umeyre” ve “Siracü’l-Vehhac” bu şerhlerin en belirgin olanlarıdır. Eser, Van den Berg tarafından Fransızca’ya tercüme edilmiştir.

Tercümede mümkün mertebe metne bağlı kaldık. Metni anlaşılır hale getirmek için yukarıda belirtilen şerhlerden yer yer istifade ettik. Eserin herkes için faydalı olacağına inanıyorum.

Bütün gayretlerimize rağmen tercümede aksaklıklar olabilir. Aksaklıkların iyi niyetimize bağışlanmasını diliyorum. Rabbim çalışmamızı rızasına uygun kılsın. Hidayete erdiren ve başarıya ulaştıran şüphesiz ki yalnız O’dur…

İmam-ı Nevevi hazretlerine ders veren zatlar

1. Rıza bir Burhan
2. Büyük alim Abdülaziz bin Muhammed el-Ensari
3. Zeynuddin bin Ebdüddaîm
4. İmamüddin bin Abdülkerim el- Horastanî
5. Zeynuddin bin Halef bin Yusuf
6. Takyeddin bin Ebu’l-Yusuf
7. Cemaleddin bin Seyrafi
8. ġemseddin bin Ömer

Hocalarından Okuyup Dinlediği Kitaplar

1. Kütüb-i Sitte (Altı meşhur hadis kitabı)
2. El-Müsned: Bu kitap İmam-ı Ahmed bin Hanbel’in yazmış olduğu hadis kitabıdır.
3. Beğavi’nin es-Sünne ġerhi
4. Eî- Muvatta’
5. Sünen-i Dar-e Kutni ve burada zikredilmeyen birçok kitaplar.

Müellifin Fıkıh Hocaları

1. El- Kazi et-Tiflisi
2. El-Kemal İshakü’l-Muarrî
3. ġemseddin Abdurrahman bin Nuh
4. İzzeddin bin Ömer bin Sa’dil’-Erbili Müellifin Lügat İlmindeki Hocası Mısırlı ġeyh Ahmed Efendi Hazretleri’d ir. Müellifin Bazı Talebeleri

1- El-Hatip Sadr Süleyman el-Caferi 2- ġehabeddin Ahmed bin Ca’van 3- ġehabüddin el-Erdûbi

• Alaaddin bin Addar
• İbn-i Ebi’l-Fethe
• ġemseddin bin Attar ve isimlerini bilmediğimiz birçok talebe.

Müellifin Ezberlemiş Olduğu Kitaplar

Müellifin kendisi Hafızü’l-Kur’an olduğu halde şu kitapları da ezberlemiştir.

1. Ettenbih ismindeki kitaptır ki bu kitabı 4,5 ayda ezberlemiştir.
2. El-Müzehhip. Bu kitabın da dörtte birini 15 gün içerisinde hocası Kemal bin Ahmed’in yanında ezberlemiştir.

Müellifin Önemli Eserlerinden Bazıları

1. Sahih-i Müslim’in ġerhi
2. Riyazu’s-Salihin
3. Minhacü’t-Talibin
4. El-Ezkâr
5. El-Mecmu
6. Kitabu’l-Erbainü’n-Nevevi
7. El-İrşad fi Ulumi’l-Hadis
8. Et-Tekrip
9. EI-Mübhemat
10. Tehrirü’I-Elfaş Li’t-Tembih
11. El-Umde Fi Teşbihi’t-Tenbih
12. El-İzah Fİ’I-Menasik
13. El-Fetava
14. Er-Ravza

15- ġerhü’l-Mühezzeb (4 Cilt)

İmam-I Nevevi’nin Vefatı

Imam-ı Nevevi Hicretin 676. yılında ġam’da vefat eden hocalarının kabirlerini ziyaret edip hayatta bulunan arkadaşlarıyla vedalaşarak ve babasını da ziyaret ettikten sonra Kudus-i ġerife giderek Mescid-i Aksa’yla Hazreti ibrahim’in (a.sj kabrini ziyaret etmiştir.

Minhacut Talibin, Minhacut Talibin

Bu ziyaretini tamamladıktan sonra asıl köyü olan Neva’ya geri dönmüş ve aynı yıl içerisinde, yani 676 yılında vefat etmiştir. Cenab-ı Allah’ın rahmeti onun üzerine…

for websites