RÂMÛZÜ’l-EHÂDÎS

راموز الأحاديث

Kitap Hakkında

Ramuz el-Hadis kitabı, Gümüşhânevî tarafından hadisi bir eğitim aracı olarak kullanarak ortaya konulmuştur. Tasavvufun toplum üzerindeki gücünden yararlanan yazar, en çok okunan hadis kitaplarından birini sunmaktadır. Kitap, 7103 hadis içermekte olup bunların 6402’si kavlî ve fiilî rivayetlere, 701’i ise Resûlullah’ın hilye ve şemâiliyle ilgilidir. Gümüşhânevî, dostlarının isteği üzerine bu eseri yazdığını belirtirken, Trablusşam müftüsü Ahmed el-Ervâdî’nin hadis derslerindeki tasavvufî terbiyesinin de bu kararda etkili olduğunu vurgulamaktadır.

Kitap, günlük ihtiyaçlara cevap verecek şekilde seçilmiş özlü ve veciz ifadelere sahip hadisleri içermektedir. Gümüşhânevî, bu hadislerin dinin temel esaslarını içermesi ve te’vile ihtiyaç duyulmayacak derecede açık olması konusunda özen göstermiştir. Ayrıca, hadis alimlerinin güvenilirlik konusundaki kanaatlerini aktarırken bazen kendi fikirlerini de dile getirmiş ve bazı hadislere zann-ı gālibe veya şahsi kanaate dayanarak muteber hüküm vermiştir.

Kitabın baş kısmında, hadis ehlinin faziletine, hadisi ilk tedvin edenlere ve hadis usulüyle ilgili bilgilere yer verilmiştir. İki bölümden oluşan eserde farklı bir alfabetik sistem kullanılmış ve birinci bölümde hadisler belirli bir sıraya göre dizilmiştir. İkinci bölüm ise Hz. Peygamber’in şemâiliyle ilgilidir.

Râmûzü’l-eḥâdîs, Gümüşhânevî’nin Nakşibendîliğin Hâlidiyye kolu müntesipleri ve halifeleri aracılığıyla Anadolu’nun her köşesine yayılmıştır. Yazar, hac yolculuğu sırasında Medine’de ve uzun süre kaldığı Kahire’de kitabını birçok kişiye okuttuğu, rivayet icâzetleri verdiği ve görevlendirmelerde bulunduğu için eser Arap dünyasında da geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır.

Râmûzü’l-eḥâdîs’in çeşitli isimlerle birçok baskısı yapılmıştır ve Türkçe’ye çevrilmek suretiyle daha geniş kitlelere ulaşmıştır. Eserde kullanılan kaynaklar arasında Süyûtî‘nin el-Câmiʿu’l-kebîr ve el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr’inden büyük ölçüde faydalanılmıştır. Ancak kitapta yer alan tüm hadislerin sahih olduğu söylenemez; bazıları sahih rivayetleri içeren kaynaklardan alınırken bazıları zayıf hadisleri içeren eserlerden alınmıştır. Kitap, hadis ehliyle tasavvuf ehli arasındaki mesafeyi kapatmaya yönelik bir adım olarak değerlendirilebilir.

Râmûzü’l-eḥâdîs, Gümüşhânevî’nin Nakşibendîlikteki şeyhliği sayesinde Anadolu’nun en ücra köşelerine kadar yayılmıştır. Eser, hadis eğitimi ve tasavvufî düşüncenin Kur’an ve Sünnet’e uygun çizgiye çekilmesi amacıyla toplumu etkilemektedir.

Kitap, faydalarıyla dikkat çeken bir eserdir. Okuyan, öğrenen ve öğreten kişinin iyi bir sonla ölmesi, Allah, Resûlullah ve sahabe sevgisiyle rızıklandırılması, tasavvuf büyüklerine duyulan sevgi, kabul edilen dualar, dünya ve ahiret ihtiyaçlarının karşılanması, müslümanlar arasında sevilen bir kişi olması, kötü düşüncelerden kurtulması ve ayıplarının örtülmesi, musibet anında hatmedilmesi durumunda İslam düşmanlarına karşı zafer kazanılmasına vesile olabileceği belirtilmektedir.

RAMUZ EL HADIS – Kitap Örneği

Zaman yakınlaşır ve ilim kalkar – (RAMUZ EL HADIS)

1. Zaman yakınlaşır ve ilim kalkar, hasislik ortaya bırakılır, fitneler zahir olur ve herc çoğalır. Denildi ki: “Herc nedir Ya Resulallah?” Buyurdu ki, katildir.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

2. Namazınızda şeytan sizinle oynar. Kim namaz kılar da tek mi çift mi kıldığını bilmezse iki secde ile secde yapsın. Zira bu ikisi namazın tamamlanmasıdır.
Ravi: Hz. Osman (r.a.)

3. Cehennem getirilir. Yetmiş bin yular ile yedilerek. Her bir yularda yetmiş bin melek onu çeker.
Ravi: Hz. İbni Mes’ud (r.a.)

4. Kıyamet gününde müslamanlardan bir cemaat dağlar gibi günahlarla gelir. Allah (z.c.hz.) onları affeder ve günahları yahudilere yüklenir.
Ravi: Hz. Ebû Mûsa (r.a.)

5. Bir cemaat gelir, sünneti öldürürler ve dine “telbis”i, halisliğini bozacak şeyleri sokarlar. Allah’ın, lanet edicilerin, meleklerin ve bütün halkın laneti onların üzerine olsun.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

6. İnsanlar, düşük çocuktan şeyhi faniye kadar, otuz üç yaşındaki oğullar olarak, Adem (a.s.) yaradılışında ve Yusuf (r.a.) güzelliğinde, Eyyüb (a.s.) ahlakında sürmeli ve süslü olarak haşrolur (Ve öyle Cennete girerler.)
Ravi: Hz. Mikdat İbni el Esved (r.a.)

7. Bu ilim, aşırı giden bid’atçların tahrifi, ihdas edicilerin isnadları ve cahillerin tevilleri ondan uzaklaştırıldığı halde, her doğruluktan sapandan korunur.
Ravi: Hz. İbrahim İbni Abdurrahman (r.a.)

8. Üç karyeyi (Allah (z.c.hz.) yeşil zebercete tebdil eder. Ve onları zifafa giren gelinler gibi tebaasına kavuşturur. Askalan, İskenderiye ve Kazvin.( Şehidler tebşir ediliyor)
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

9. Bir kavim, Cehennemden kokmuş olarak ve ateş kendilerini yakıp dağlamış olarak dışarı çıkar da Allah’ın Rahmeti ve şefaat edicilerin şefaati ile Cennete girerler ki, onlar orada “Cehennemlikler” diye isimlendirilir.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

10. Deccal çıkar ve beraberinde bir nehir ve bir de ateş hendeği bulunur. Kim onun nehrine girerse, günahı sabit olur, ecrini ise kaybeder. Kim ki ateş hendeğine girerse, ecri sabit olur, günahı ise sükut eder. Bundan sonra, işte o kıyamet saatidir.
Ravi: Hz. Huzeyfe (r.a.)

11. Şarkta başı tıraşlı bir cemaat çıkar. Onlar Kur’an’ı okurlar, hançerlerini geçmez. Onları öldürenlere ve onlar tarafından öldürülenlere ne mutlu.
Ravi: Hz. Ömer (r.a.)

12. Ahir zamanda cahil reisler topluluğu çıkar. İnsanları fitneye düşürürler, hem dalâlete düşerler, hem de dalâlete düşürürler.
Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)

tehlil, tesbih ve takdis’e devam edin

1. Ey tüccar cemaati, bu alış verişe manasız söz ve yemin karışır, muamelenize sadaka da girsin.
   Ravi: Hz. Kays İbni Ebu Gazve (r.a.)
   
   2. Ey delikanlılar topluluğu, sizden kim evlenmek elinden geliyorsa evlensin. Zira bu, gözü haramdan korur ve ırz için de en iyi muhafazadır. Kimin de gücü yetmezse oruç tutsun. Zira bu onun için enemedir.
   Ravi: Hz. İbni Mes’ud (r.anhüma)
   
   3. Ey mü’minlerin kadınları, tehlil, tesbih ve takdis’e devam edin. Gaflet etmeyin ki rahmeti unutursunuz. Parmaklarınızla sayın. Bunlar sorguya çekileceklerdir ve tesbihe şehadet edeceklerdir.
   Ravi: Hz. Hani İbni Osman (r.a.)
   
   4. Ey kara haberciler, ey kara haberciler, ey kara haberciler. Sizin üzerinize korktuğum şeylerin en korkuncu riya ve gizli şehvettir.
   Ravi: Hz. Abdullah İbni Zeyd (r.a.)
   
   5. Ya Vabisa, geldin Bana iyilik ve günahtan soruyorsun. Neyi yapmandan için rahat oluyorsa o iyidir. Ne ki nefsinde tereddüt ve ihtilaç uyandırıyor o günahtır; sana insanlar fetva verse de.
   Ravi: Hz. Vabisa (r.a.)
   
   6. Ya Vasiba (r.a.), kalbinden fetva al. İyilik, kalbin mutmain olduğu ve nefsin itminan bulduğu şeydir. Günah ise, nefsini tırmalayan ve kalbe tereddüd uyandıran şeydir. İnsanlar sana fetva verse de “o doğrudur” deseler de.
   Ravi: Hz. Vabisa (r.a.)
   
   7. Ey yahudi, insan hepsinden, her ikisinin menisinden yaratılır. Erkek menisi kalındır. Ondan kemik ve sinir yaratılır. Kadının mutfesi ince nutfedir. Ondan et ve kan yaratılır.
   Ravi: Hz. İbni Mes’ud (r.a.)
   
   8. Adam keşke doğduğu yerin dışında, garib olarak ölseydi. Zira bir adam garib ölürse, o öldüğü yerle memleketi arasındaki mesafe Cennette ölçülür. (Kendine ona göre yer verilir.)
   Ravi: Hz. İbni Amr (r.a.)
   
   9. İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelecek ki, adam malın kendisine nereden geldiğine, helaldan mı, haramdan mı geldiğine aldırmayacak.
   Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)
   
   10. İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelecek ki, ümmetim ihtilafı sırasında Benim sünnetime tutunan eliyle ateş tutan bir kimse gibi olacaktır.
   Ravi: Hz. İbni Mes’ud (r.anhüma)
   
   11. İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelir ki, onların yüzleri insan yüzü, kalbleri şeytan kalbidir. Kan dökücülerdir. Çirkin hareketlerden kaçmazlar. Eğer sen onlara tabi olursan seni gözetirler. Eğer onlara güvenirsen sana ihanet ederler. Onların çocukları ahlaksız, gençleri arsız olur. Yaşlıları ise marufu emretmez, münkeri nehyetmez olur. Sünnet aralarında bid’at, bid’at ise aralarında sünnet gibidir. İdarecileri sapıktır. İşte bu zamanda Allah onlara şerlilerini musallat kılar. Hayırlıları dua eder, fakat duaları kabul olmaz.
   Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

zaman gelecek ki

1. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki, şimdi sizin aranızda münafığın gizlendiği gibi, mü’min gizlenecek.
   Ravi: Hz. Câbir (r.a.)
   
   2. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek, adam bir kavmin içinde oturacak ta kendisini dile alacaklar korkusu ile kalkamayacak.
   Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)
   
   3. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek ki, onların hepsi Kur’an okur, ibadete çalışırlar ve ehli bid’atle de meşgul olurlar. Lakin bilmedikleri cihetten müşrik olurlar ve okumalarına ve ilimlerine bedel rızık alırlar ve dünyayı din karşılığında yerler. İşte bunlar, kör deccalin avanesi olacaklardır.
   Ravi: Hz. İbni Mes’ud (r.anhüma)
   
   4. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek, şeytanlar onların evlatlarına ortak olacaklar. Denildi ki; “Bu da olacak mı ya Resulallah?” Buyurdu ki, evet. Dediler ki: “Bizim evlatlarımızı onların evladından nasıl ayırdedeceğiz?” Buyurdu ki: “Haya ve merhamet azlığından anlaşılacak.
   Ravi: Hz. Ebû Hüreyre (r.a.)
   
   5. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek, uleması da hukeması da fitne olacak. Mescitler ve kurra çoğalacak ama hiç alim bulunmayacak, tek tük ulema kalacak.
   Ravi: Hz. Behz (r.a.)
   
   6. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek, günaha girmeksizin aralarında geçinmeye kuvvet bulunamayacak. Öyle ki, adam yalan söyleyecek ve yemin de edecek. Bu zaman gelince kaçın. Denildi ki: “Nereye kaçalım?” Buyurdu ki: “Allah’a, Kitabına ve Peygamberin sünnetine kaçın.”
   Ravi: Hz. Enes (r.a.)
   
   7. İnsanlar üzerine bir zaman gelecek, kaygıları kursakları, şerefleri malları, kıbleleri kadınları olacak. Dinleri de altın ve gümüşleri olacaktır. Bunlar halkın şerlileridir ve Allah yanında onların nasibi yoktur.
   Ravi: Hz. Ali (r.a.)
   
   8. Kıyamet günü, taleb-i ilmin mürekkebi ile şehidin kanı getirilir ve tartılır. Bu bunun üzerine öteki de ona üstün gelmez.
   Ravi: Hz. Ukbe İbni Amr (r.a.)
   
   9. Vali getirilir, sıratın üzerinde durdurulup öyle bir sallanır ki, onun her uzvu yerinden ayrılır. Eğer adil ise uzuvlar birleşir ve geçip kurtulur. Eğer zalim ise yetmiş yıl ateşe aşağı gider.
   Ravi: Hz. Bişr İbni Asm (r.a.)