| Sahih Ilmihal |
| Ebû Muaz Seyfullah el-Çubukâbâdî |
| 853 |
| Türkçe |
|
|
| İndirme için tıklayın |
| Kağıt Kapak için |
SAHIH ILMIHAL – Kitap Örneği
KİTÂB VE SÜNNET IŞIĞINDA SAHİH İLMİHAL
Ezân ve Kâmet – (SAHIH ILMIHAL)
Fazileti:
Ebû Hureyre anlatıyor: “Rasûlüllâh buyurdu ki: ‘İnsanlar, eğer ezan okumak ile namazın ilk safında yer almada ne (gibi bir hayır ve bereket) olduğunu bilseler, sonra da bunu elde etmek için kur’a çekmekten başka çare kalmasaydı, mutlaka kur’aya başvururlardı.’”702
Yine Ebû Hureyre anlatıyor: “Rasûlüllâh buyurdu ki: ‘Namaz için ezan okunduğu zaman şeytan oradan sesli sesli yellenerek uzaklaşır, ezanı duyamayacağı yere kadar kaçar. Ezan bitince geri gelir. İkamete başlanınca yine uzaklaşır, ikamet bitince geri dönüp kişi ile kalbinin arasına girer ve şunu hatırla, bunun düşün diye aklında daha önce hiç olmayan şeylerle vesvese verir. Öyle ki (buna kapılan) kişi kaç rekât kıldığını bilemeyecek hale gelir.’”703
‘Abdullah b. ‘Abdirrahmân b. Ebî Sa’sa’a anlatıyor: “Ebû Sa’îd bana dedi ki: ‘Seni, koyunları ve kır hayatını seviyor görüyorum. Koyunlarınla birlikte veya kırda olunca namaz ezanı okursan, ezan sırasında sesini yükselt. Zira müezzinin sesini ne kadar insan, cin ve bunların dışında varlık işitirse Kıyâmet günü onun lehinde şehadet eder.’ Ebû Sa’îd sözlerini şöyle tamamladı: ‘Ben bunu Rasûlüllâh ‘dan işittim.’”704
‘Abdullah b. ‘Amr b. el-’Âs ‘dan: Rasûlüllâh şöyle buyurdu: ‘Ezânı işittiğiniz zaman müezzinin söylediğini aynen (kelime kelime) tekrar edin. Sonra bana salât-u selâm okuyun. Zîra kim bana salât-u selâm okursa Allah da ona on misliyle rahmet eder. Sonra benim için el-Vesîle’yi talep edin. Zîra o, Cennette bir makamdır ki mutlaka AlIah’ın kullarından birinin olacaktır. Ona sahip olacak kimsenin ben olmamı ümit ediyorum. Kim benim için Allah’tan el-Vesîle’yi talep ederse, şefaat kendisine vâcip olur.’705
Ezanın Meşru Kılınması:
‘Abdullah b. Zeyd anlatıyor: “Rasûlüllâh, halkı namaz için toplamak maksadıyla çalınmak üzere bir çan yapılmasını emrettiği zaman, ben uyurken yanıma bir adam geldi. Elinde bir çan vardı. Ben: ‘Ey Allah’ın kulu, bu çanı bana satar mısın?’ dedim. Adam: ‘Pekâlâ, ama bunu ne yapacaksın?’ dedi. Ben: ‘Bununla insanları namaza çağıracağım’ dedim. Bana: ‘Sana bu iş için daha hayırlı bir söz göstereyim mi?’ dedi. Ben de ona: ‘Elbette!’ dedim. Adam: ‘Öyleyse şunu söyle!’ diyerek bana öğretti:
‘Allahu ekber, Allahu ekber, Allahu ekber, Allahu ekber. Eşhedu en lâ ilâhe illâ’llâh. Eşhedu en lâ ilâhe illâ’llâh. Eşhedu enne Muhammeden Rasûlüllâh. Eşhedu enne Muhammeden Rasûlüllâh. Hayye ‘ale’s-salât. Hayye ‘ale’s-salât. Hayye ‘ale’l-felâh. Hayye ‘ale’l-felâh. Allahu ekber, Allahu ekber. Lâ ilâhe illâ’llâh.’ ‘Abdullâh b. Zeyd devamında dedi ki:
(Rüyamdaki bu zat) benden biraz uzaklaştı sonra tekrar söze başlayıp: ‘Sonra namazı kılacağın zaman şunu söylersin’ dedi ve öğretti:
‘Allahu ekber, Allahu ekber. Eşhedu en lâ ilâhe illâ’llâh. Eşhedu enne Muhammeden Rasûlüllâh. Hayye ‘ale’s-salât. Hayye ‘ale’l-felâh. Kad kâmeti’s-salât, kad kâmeti’s-salât. Allahu ekber, Allahu ekber. Lâ ilâhe illâ’llâh.’
Sabah olunca Rasûlüllâh ‘e gelerek (rüyamda) gördüklerimi haber verdim. Bana: ‘İnşâallâh bu hak bir rüyadır. Kalk rüyada öğrenmiş olduğunu Bilâl’e öğret. O bunları söyleyerek ezan okusun. Zira onun sesi senin sesinden daha gür!’ buyurdu. Ben de Bilâl’le birlikte kalktım. Ona teker teker arz ediyordum. O da bunları yüksek sesle söyleyerek ezan okumaya başladı. Bunu evinde olan Ömer b. el-Hattâb işitmişti. Hemen evden çıkıp ridâsını çekerek geldi ve: ‘Ey Allah’ın Rasûlü! Seni hak ile gönderene yemin olsun, onun gördüğünün aynısını ben de gördüm!’ Bunu işiten Rasûlüllâh : ‘Elhamdülillah! Şimdi bu daha sağlam oldu!’ dedi.”706
Ezan ve Kametin Hükmü
Ebu’d-Derdâ radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğunu işittim: “Üç kişi bir arada bulunur da ezan okumaz ve namaz kılmazlarsa mutlaka şeytan onları saptırır.”707
Malik b. el-Huveyris radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: “Namaz vakti geldiğinde biriniz size ezan okusun ve en büyüğünüz size imam olsun.”708
Enes radıyallahu anh’den: “Nebî sallallahu aleyhi ve sellem bizi bir kavme savaşa gönderdiğinde bakmamızı, ezan işitirsek onlara saldırmamamızı, ezan işitmezsek onlarla savaşmamızı emrederdi.”709
Bu hadislerden ezanın emredilmiş olmasından dolayı farz olduğu anlaşılmaktadır. Kamete gelince müstehap bir emirdir: İbn Ömer radıyallahu anhuma’dan: “Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Müzdelife’de akşam ile yatsıyı cem ederek kıldı ve bu iki namaz için tek
ikamet okundu.”710
Kadınlara Ezan ve Kamet Farz Değildir:
Aişe radıyallahu anha şöyle demiştir: “Bizler kametsiz olarak namazları kılardık.”711
Ezanın ve Kametin şekli:
Enes b. Malik radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem Bilal radıyallahu anh’e ezanı çifterli olarak, kameti ise tekli olarak okumasını emretti.”712
Ezanın çifterli okunması, yukarıda Abdullah b. Zeyd radıyallahu anh hadisinde geçtiği gibidir. Kametin tekli olarak okunması da yine aynı hadiste tarif edilen kamet şeklidir.
Sabah Ezanının İki Defa Oluşu ve İlk Ezanda Tesvib
Abdullah b. Mes’ud radıyallahu anh’den: Nebî sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: “Birinizi Bilal’in ezanı sahurundan alıkoymasın. Zira o gece namazı kılanlarınızın dinlenmesi ve uyuyanları uyarmak için gece ezan okur (veya nida eder). Bu, fecir (veya sabah) vakti için değildir.” Parmağını yukarı kaldırıp aşağı indirerek: “Şöyle oluncaya kadar” dedi. Hadisin ravisi Zuheyr dedi ki: “İki işaret parmağından birini diğerinin üzerine koydu, sonra sağına ve soluna uzattı.”713
Aişe radıyallahu anha’dan rivayet ediyor: “Bilâl radıyallahu anh gece ezan okurdu. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem dedi ki: “İbn Ummi Mektûm ezan okuyuncaya kadar yiyin, için. Zira o fecir doğuncaya kadar ezan okumaz.”714
Bir rivâyette şöyle geçer: “İbn Ummi Mektûm a’mâ idi. insanlar ona:
“Sabah oldu, sabah oldu” demedikçe ezan okumazdı.
Tesvib; sabahın ilk ezanında “Hayye ale’l-felah dedikten sonra: “es- salatu hayrun mine’n-nevm” diye iki defa söylenmesidir. Bu ikinci ezanda söylenmez:
İbn Ömer radıyallahu anhuma’dan: “(Sabah) İlk ezanda hayye ale’l- felah dedikten sonra müezzin iki defa: es-salatu hayrun mine’n-nevm: namaz uykudan hayırlıdır” derdi.”716
Ebu Mahzure radıyallahu anh’den: Nebî sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: “Sabahın ilk ezanında: “es-salatu hayrun mine’n-nevm, es- salatu hayrun mine’n-nevm” de.”717
Sabah fecirden önce ve fecir doğarken olmak üzere iki ezan okunması ve ilk ezanda tesvib yapılması Ramazan ayına has değildir ve şu an terk edilmiş sünnetlerdendir. Bu sünnetin yerini bir bid’at almıştır. Şimdilede sabah hem tek ezan okunmakta, hem bu ezan fecir doğmadan önce okumakta ve hem de tesvib yapılmaktadır. Ramazan ayında ise imsak için sabah ezanı okunması gereken vakitten, yani fecr-i sadıktan neredeyse bir saat kadar önce okunmaktadır. Allah bizleri bu bidatten kurtarsın ve selamete ulaştırsın.
Ezan ve Kameti İşitenin Söyleyeceği Şeyler
Ebu Said el-Hudrî radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: “Nidâyı (ezan veya kameti) işittiğinizde, müezzinin söylediğinin aynısını söyleyin.”718
Ömer b. el-Hattab radıyallahu anh’den gelen hadiste Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “… müezzin: “Hayye ale’s- salat dediğinde “la havle ve la kuvvete illa billah” dersin. “Hayye ale’l-felâh dediğinde “lâ havle velâ kuvvete illa billah” dersin…”719
for websites